Monitoring 2019
Geplaatst op 01 juli 2019
Energietransitie: duurzame opwek stijgt maar energievraag ook; CO2-reductie nog grote opgave
Stimulering van burgers blijft onverminderd nodig
Duurzame energie in Gelderland is in opmars. De opwekking van zonne-energie maakt zelfs een spectaculaire stijging door. Het aandeel elektriciteit uit duurzame bronnen neemt toe. Duurzame elektriciteit wordt nu voor bijna tweederde opgewekt uit wind-, zonne- en waterkrachtinstallaties. Daarentegen stijgt het totale energiegebruik weer licht en slagen we er nog niet in de CO2 uitstoot echt te reduceren. Dat is het beeld dat ontstaat uit het net verschenen rapport ‘GEA Monitor 2017’.
De inzet van duurzame bronnen neemt gestaag toe. De opwekking van schone energie met zon maakt zelfs een spectaculaire stijging door. Vanaf 2010 is zonne-energie gegroeid van bijna niets naar ongeveer 1.000 TJ (het elektriciteitsgebruik van ongeveer 90.000 huishoudens). Het potentieel voor zonnepanelen op het dak is ongeveer 23 keer zo groot. Dan zouden alle daken zonnepanelen hebben. Daar is dus nog heel wat te winnen.
Gelderse ambitie
Dé Gelderse ambitie is een reductie van 55% van broeikasgassen in 2030 (t.o.v. 1990). Voor de duurzame opwekking van energie staat de (oorspronkelijke GEA/SER-) doelstelling van 16% in 2023. Van deze 16% is nu 5,8% gerealiseerd door opwek in Gelderland (inclusief het gebruik van bijgemengde biobrandstof in auto’s is het 6,7%). Het aandeel elektriciteit uit duurzame bronnen wordt nu voor al bijna tweederde op emissieloze wijze opgewekt uit wind, zon of waterkracht. Op dit moment is de totale duurzame elektriciteitsproductie 0,8 TWh (nog geen 10 % van het huidige elektriciteitsgebruik). In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er in Nederland (op land) 35 TWh zal worden opgewekt. En dat in 30 regio’s. Daar ligt dus ook nog een forse uitdaging.
Overige duurzame energie komt verder voor het grootste gedeelte van houtkachels van woningen (denk aan open haarden en pelletkachels). Critici vragen zich af of dit wel echt duurzaam is: veel hout is geïmporteerd en wordt vaak ‘ovengedroogd’ aangeboden.
Tegenover de groei in duurzame opwek staat een licht stijgende vraag naar energie. De daling die in 2014 nog zichtbaar was, is in 2017 omgebogen naar een lichte stijging. Een betere economie lijkt een logische verklaring maar blijkt feitelijk moeilijk te onderbouwen.
CO2
Dan de CO2-emissie en het doel om die over iets meer dan 10 jaar met meer dan de helft te hebben gereduceerd. Het goede nieuws is dat de emissie van broeikasgassen als methaan en lachgas fors is gedaald sinds 1990. De emissie van CO2 zelf is echter nauwelijks gedaald. Om de beoogde 55% reductie te halen zal de CO2-emissie met ca 2/3 moeten dalen. Hier ligt nog een enorme opgave.
Stimuleren
Al met al ligt er voor alle partijen nog een grote opgave. Ook is het belangrijk om de particulier te blijven stimuleren. Het energiegebruik zit immers voor een groot gedeelte in de gebouwde omgeving en onze mobiliteit. Dat vraagt om stimulering. Maatregelen als ‘saldering’ (wat je verdient als je meer opwekt dan je verbruikt) blijven onverminderd nodig.
Over het monitoringsrapport
Om de beoogde Gelderse klimaatneutraliteit in 2050 te bereiken is sturingsinformatie onmisbaar. De doelen zijn immers ambitieus en het proces is complex. Vanaf de nulmeting in 2016 wordt daarom jaarlijks de voortgang gemeten. De monitor is gericht op zowel kwantitatieve als kwalitatieve indicatoren.
De rapportage is eveneens als vorige jaren op verschillende aggregatieniveaus vastgelegd:
-
Gemeenteniveau: van 51 Gelderse gemeenten;
-
Regioniveau: 6 Gelderse regio’s: Achterhoek, Cleantech Regio, Noord-Veluwe, FoodValley, Rivierenland, Arnhem-Nijmegen;
-
Provincieniveau: Gelderland als geheel.
Het rapport bevat een compleet overzicht van alle relevante energiegebruiksgegevens, duurzame opwek in 2017, emissies van de landbouwsector, aansluitingen op het warmte-, elektriciteits- en gasnet en gegeven en afval. Omdat het beeld is samengesteld uit vele bronnen, vraagt het proces een nauwgezette verwerking en analyse. Daarom is pas in 2019 te zien wat de resultaten zijn in 2017.
De rapportage is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met partners als Rijkswaterstaat, ABF Research, Klimaatverbond Nederland en Alliander. De resultaten zijn gebaseerd op de Klimaatmonitor, de Lokale Energie Etalage, rapportages van de WUR en gegevens van Alliander.
Over het Gelders Energieakkoord (GEA)
Via het Gelders Energieakkoord hebben meer dan 220 partijen zich gecommitteerd aan de ambitie van een klimaatneutraal Gelderland in 2050. Van overheden tot bedrijven en van coöperaties tot NGO’s. Het idee: alleen ga je misschien snel maar samen kom je verder. Samen hebben we de kennis en de innovatiekracht. Samen kunnen we het tij keren. Door over de grenzen van tuin, gemeente of politieke beweging te kijken.
Door elkaar te inspireren, te helpen en versterken. Met maatregelen die echt helpen. Concreet en dichtbij. We gaan ons immers anders verplaatsen, anders eten, anders produceren, anders wonen en anders werken. ‘Anders’ wordt het nieuwe gewoon. Zodat we de opwarming kunnen stoppen en de aarde nog met fatsoen aan onze kinderen kunnen doorgeven.
Over de concrete doelen van het GEA
-
1,5 % besparing op het energiegebruik in de periode 2013-2023;
-
In 2023 wordt 16 % van het energiegebruik duurzaam opgewekt in Gelderland;
-
In 2030 is de emissie van broeikasgassen 55 % minder dan in 1990;
-
In 2050 is de emissie van broeikasgassen 100 % minder dan in 1990.
