Door de bewonersbril: het belang van goede communicatie

01 februari 2022 - Toen er eind 2017 plannen werden gemaakt om de Bloemenbuurt in Didam op te knappen, zette Plavei duurzaamheid direct hoog op de agenda. De woningcorporatie werkt sindsdien samen met de bewoners en de gemeente Montferland aan het energieneutraal maken van de wijk. Een groot deel van de bewoners is enthousiast. Het geheim achter dit brede draagvlak: goede communicatie en een persoonlijke aanpak.

De Bloemenbuurt is een Wijk van de Toekomst, een van de vijf programma’s van provincie Gelderland. Het is de ambitie om in 2035 alle Gelderse woonwijken aardgasvrij te hebben ingericht. Inmiddels zijn 18 wijken aangesloten bij dit kennis- en leerprogramma en zijn er 26 in voorbereiding.

Warmtenet

“In de Bloemenbuurt was het plan eerst om de ruim tweehonderd huurwoningen all electric te maken en daarbij te voorzien van een warmtepomp en extra zonnepanelen”, vertelt Robin Sommers, Projectcoördinator Duurzaamheid bij Plavei. “Dat vond netbeheerder Liander wel spannend, aangezien het flinke investeringen en het verzwaren van de aansluitingen zou betekenen. Mede met deze buurt als uitgangspunt ontstond een verkenning en onderzoek naar de alternatieven. De best haalbare uitkomst was een warmtenet.”

Er is gekozen voor een middentemperatuur warmtenet (70/40 °C), als betaalbaar en duurzaam alternatief voor de huidige aardgasgestookte cv-ketels in de 222 huurwoningen. Dat warmtenet wordt op dit moment aangelegd en is ook toepasbaar voor de 400 koopwoningen én de oudere woningen in omliggende wijken. “Ondertussen zijn we de huurwoningen al gaan renoveren, terwijl het pas in de laatste fase van dat traject, afgelopen maart, zeker was dat het warmtenet er zou komen.”

(Het artikel gaat verder onder de foto)

Wijkkrant

De afgelopen jaren waren enorm leerzaam voor Plavei, aldus Robin. “Een warmtenet is nieuw voor ons. We wisten van tevoren niet precies waar we allemaal tegenaan zouden lopen. Hoeveel zou het precies kosten? Wat scheelt het in energielasten? En welke vragen gaan bewoners nog meer allemaal stellen? We hebben enorm ons best gedaan om hen mee te nemen – onze bewoners én de woningeigenaren.”

Dat gebeurde op verschillende manieren: via presentaties, renovatievoorstellen, een website en de wijkkrant houdt Plavei haar huurders op de hoogte. “Duidelijkheid over wat er op je afkomt, daar gaan we voor. Hoe groot is de overlast, hoelang duren werkzaamheden, met welke partijen krijg je te maken, wat verandert er precies in huis – in alles zijn we open en duidelijk.”

“Een-op-een-gesprekken maken het verschil”

“En we voeren samen met onze aannemers veel een-op-een-gesprekken, dat maakt echt het verschil. Zo spreek je de zoon of dochter van een wat oudere bewoner en kun je aangeven dat elektrisch koken veiliger is dan een gaspitje dat onverhoopt blijft branden. En dat we de bewoner volledig ontzorgen. De installateur deed dat ook zo; tijdens een bewonersavond stond hij open voor alle vragen en hij ging bij mensen langs om hun specifieke situatie te bespreken. Die persoonlijke aanpak werkt. Dan blijkt bijvoorbeeld dat het vaak niet over de kosten gaat, maar vooral over wat er in huis allemaal precies verandert.”

‘Supergoed geregeld’

Olaf Kroezen beaamt dat. Hij woont al negen jaar in de Bloemenbuurt, in een huurwoning uit de jaren 70. “We kregen een heel duidelijke planning van Plavei en de hoofdaannemer. Inclusief hoeveel overlast we konden verwachten, zodat we daar rekening mee konden houden.” De mensen van Plavei weten volgens hem waar ze het over hebben als het om duurzaamheid gaat. “Op deze manier is een woningcorporatie echt van meerwaarde voor de bewoners. In mijn optiek is dit een voorbeeld voor hoe dit soort partijen te werk zouden moeten gaan.”

Wat ook goed werkte was de informatiewoning die is ingericht. Daar worden bewoners uitgenodigd en zien ze precies hoe de aansluiting op een warmtenet er in de praktijk uitziet. Olaf: “Zelfs in coronatijd zorgt Plavei dat we daar terechtkunnen. Je kan vragen stellen, je oriënteren, foto’s maken. Supergoed geregeld.”

“Hierdoor krijg je de informatie rechtstreeks van de bron, wat in deze tijden van misinformatie extra belangrijk is. Op social media praten mensen elkaar gemakkelijk na en sommigen zeuren over elk wissewasje. Door veel energie te steken in de eigen communicatie is dat grotendeels ondervangen en is de betrokkenheid enorm vergroot. We hebben hier laten zien dat het wél kan.”

“Hier wonen huurders in de meest duurzame huizen van de wijk”

Olaf is niet alleen blij met het proces, maar ook met het resultaat. “Voor de renovatie was het comfort ver te zoeken. Als het buiten waaide, dan waaide het bij wijze van spreken binnen ook. Ze hebben voorzetgevels van isolerend materiaal geplaatst, het dak extra geïsoleerd en triple glas geplaatst. De volgende stap is het isoleren van de vloeren door schuim in de kruipruimte te spuiten. Het is nu aangenamer en stiller in huis, en we besparen op de stookkosten. Sociale woningbouw staat niet altijd goed te boek, maar hier zijn het de meest duurzame huizen van de wijk.”

(Het artikel gaat verder onder de foto)

Durf te doen

Als het gaat om aardgasvrij wonen ligt er volgens Robin een schone taak voor woningcorporaties in heel Nederland, in nauwe samenwerking met de gemeenten en de netbeheerder. Als duurzaamheidsambassadeur deelt hij graag zijn lessen met andere partijen. “Pak het momentum, bij renovatie of sloop-nieuwbouw. En durf gewoon te doen. Wat kan er misgaan?”

Toch kunnen er wel degelijk dingen misgaan, geeft hij meteen toe. Bijvoorbeeld bij de aansluiting van aardgas aan het warmtenet. “We knippen de aansluiting aan het warmtenet op in fasen. Bij de eerste fase zijn er kinderziektes: een deel van de woningen wordt niet goed warm of het duurt te lang voordat het tapwater warm is. Dat is een teleurstelling voor ons, maar vooral voor onze bewoners. Het is dan meteen: handen uit de mouwen om samen met de partners te zoeken naar een oplossing.”

In alle gevallen raadt hij aan om te blijven communiceren. “Veel mensen weten niet eens wat hun verbruik is, alleen wat ze maandelijks aan energiekosten hebben. Ga persoonlijk met bewoners in gesprek en ze staan heus wel open voor de stap. Of het nou gaat om huurders of huizenbezitters: het is vooral onwetendheid die verduurzaming in de weg staat.”

--

Door de bewonersbril: de praktijk van aardgasvrij wonen
In een reeks verhalen kijkt het Gelders Energieakkoord door de bril van bewoners naar aardgasvrij wonen. Waar lopen zij in de praktijk tegenaan? Wat zijn de afwegingen? En krijgen ze voldoende advies van uitvoerende partijen? Een kritische blik op de rol van gemeenten, installateurs en aannemers bij het verduurzamen van de gebouwde omgeving.

Tekst: Joris Jan Voermans
Foto’s: website Bloemenbuurt