GEA masterclass: Maak micro-deelmobiliteit onderdeel gemeentebeleid

23 februari 2022 - “Zijn de files wel het probleem?” Met die vraag zette planoloog Sander Lenferink (Radboud Universiteit Nijmegen) ons beeld van het mobiliteitsprobleem in de energietransitie op zijn kop. Pieter Dekker (Projectleider LEV-Kenniscentrum HAN) maakte helder waarom we niks hebben aan e-steps zonder leefbaar deelconcept. De laatste van vier GEA-masterclasses zat vol verrassingen

Donderdag 17 februari vond in de Buitensociëteit van het Zutphense Hanzehof Theater de laatste van vier masterclasses van het Gelders Energieakkoord plaats. De reeks is gericht op lokale bestuurders en politici. Als het om ons klimaat gaat, komt er veel op het lokale bestuur af. Goede kennis vormt dan een gedegen basis voor mening-, beleids- en besluitvorming. In de masterclass ‘(E-) Mobility: Mobiliteit en Ruimte’ gaven twee experts op het gebied van planologie en elektrisch vervoer een actueel beeld van de uitdagingen en kansen voor mobiliteit in gemeentelijk beleid.

Verhoog de bereikbaarheid door opties open te houden

De masterclass bestond uit twee delen. Het eerste werd verzorgd door Lenferink (Universitair Docent ‘Mobility and Land Use Planning’ aan de Radboud Universiteit). Hij haalde een studie aan die uitwees dat mensen van Tokyo tot Haarlem en van de jaren 60 tot de jaren 90 bereid bleken om gemiddeld zo’n 70 minuten per dag aan mobiliteit te besteden.* Lenferink: "Dus stel dat we die files op gaan lossen. Wat gaat dat betekenen? Mensen gaan die 70 minuten anders besteden. Die gaan in plaats van shoppen in Arnhem door naar Amsterdam." De planoloog gaf de aanwezige lokale politici mee dat uitgaan ven bereikbaarheid een veel werkbaarder doel is en dat het open houden van opties daar bij hoort: "Om te voorkomen dat we keuzes maken die niet passen, die bepaalde ontwikkelingen niet mogelijk maken.”

Goede deelconcepten als sleutel tot E-mobility

Dekker zette daarna klip en klaar uiteen waarom klein elektrisch vervoer de oplossing voor gemeentelijke bereikbaarheidsuitdagingen kan zijn, mits er scherp over de uitvoering nagedacht wordt. Dekker: "Mobiliteit raakt aan heel veel beleidsgebieden. Dat gaat van veiligheid, sociaal beleid, huisvestingsbeleid, maar ook het grote economisch beleid en het financiële beleid van de gemeente zelf." Net als Lenferink is Dekker geen voorstander van zomaar de auto problematiseren. De auto de stad uit willen blijkt vooral een kwestie van heel goed nadenken over alternatieven en over hoe die aan te bieden. Dekker brak een lans voor micro-deelmobiliteit: “Als ik de ontwikkelingen op gebied van E-vervoer combineer en de uitdagingen zie, denk ik dat het uiteindelijk neer komt op kleinere voertuigen die we met elkaar gaan delen.”

“Schoner, kleiner, minder”

Beide verhalen kwamen samen in de boodschap dat gemeenten via hun mobiliteitsbeleid grote slagen kunnen maken op allerlei terreinen, waaronder dat van de energietransitie. Dekker liet zien hoe in andere Europese landen een vrij deelconcept rondom e-steps tot chaos leidt, terwijl een doordachte aanpak met iets meer regels juist een succes kan worden. Ook het samenvoegen van verkeersaders (weg en fietspad, busbaan en fietspad) door maximumsnelheden op elkaar af te stemmen kwam voorbij. En verregaande samenwerking tussen de markt (exploitanten van gedeeld e-vervoer) en de gemeente: "Beleving heeft veel te maken met comfort en dat heeft te maken met de infrastructuur die er beschikbaar is," aldus Dekker. De doelstellingen en wensen van de markt en beleidsmakers sluiten daarin meer op elkaar aan dan je wellicht zou denken. Hetzelfde geldt voor de belangen van buurtbewoners en de gemeente op deze terreinen. De wil en durf hebben om onverwachte mogelijkheden te zien en toe te passen, dat is waar micro-deelmobiliteit over gaat.

• Presentatie Sander Lenferink
• Presentatie Pieter Dekker

* Schäfer, A., Victor, D.G. (2000) “The future of mobility of the world population”. Transportation Research Part A, 34, p. 171-205.