Liander sluit kwart meer installaties met zonnepanelen aan op het elektriciteitsnet in Gelderland

18 januari 2022 - In een tijd waar netbeheerders te maken hebben met een steeds voller elektriciteitsnet heeft netbeheerder Liander in 2021 opnieuw duizenden installaties met zonnepanelen aangesloten op het elektriciteitsnet in Gelderland. Het gaat hierbij om zonnepanelen op woningen, bedrijfsdaken en zonneparken. Het aantal installaties groeide in 2021 ten opzichte van 2020 met 25%, het vermogen van de zonnepanelen nam toe met 38%. Inmiddels leveren in Gelderland bijna 222.000 woningen en 2.695 zonneparken en grote zonnedaken groene stroom aan het net van Liander.

De afgelopen jaren is de populariteit van zonnepanelen razendsnel toegenomen, zowel onder consumenten, eigenaren van grote bedrijfspanden als ontwikkelaars van grootschalige zonneweiden. Inmiddels heeft Nederland van alle Europese landen de meeste zonnepanelen per inwoner. In het verzorgingsgebied van Liander liggen op 20% van de woningen zonnepanelen. Belangrijkste reden voor de populariteit van zonnepanelen zijn de aantrekkelijke fiscale regelingen van de overheid om de doelstellingen voor duurzaam opgewekte energie in het Klimaatakkoord te halen. Stroom die de eigenaren van zonnepanelen niet zelf verbruiken leveren zij terug aan het net. Hiervoor is veel capaciteit van de elektriciteitskabels nodig. Dat is vooral een uitdaging op plekken waar dunne kabels met relatief weinig capaciteit liggen, zoals op het platteland en in woonwijken. Het Nederlandse elektriciteitsnet is een van de betrouwbaarste ter wereld, maar oorspronkelijk niet ontworpen voor grootschalige regionale productie van stroom.

Woningdaken

Het aantal woningen en kleine bedrijven in Gelderland met zonnepanelen op het dak dat groene stroom levert aan het net van Liander groeide in 2021 van 177.718 naar 221.993. Dat is een stijging van 25%. Het opgestelde vermogen van de panelen op daken van woningen en kleine bedrijven nam toe met 196 megawatt tot een totaal van 956 megawatt (+26%).

De fors toenemende vraag naar elektriciteit en de snelle opkomst van zonne- en windenergie zorgen voor grote drukte op het elektriciteitsnet. Zelfs zo druk dat het voor klanten niet meer vanzelfsprekend is dat zij op ieder moment duurzaam opgewekte elektriciteit aan het net kunnen leveren. Het kan op zeer zonnige momenten incidenteel en lokaal voorkomen dat consumenten de stroom van hun zonnepanelen niet op het elektriciteitsnet kwijt kunnen. De spanning in de kabel of in de huisinstallatie loopt dan te hoog op, waardoor de zonnepanelen zichzelf automatisch uitschakelen. Dit voorkomt dat het elektriciteitsnet overbelast raakt. Liander betreurt het als het niet op het verwachte moment aan de wens van klanten kan voldoen. Daar waar deze situatie zich voor kan doen werkt Liander aan een oplossing

Zonneparken en zonnedaken

In 2021 groeide in Gelderland het aantal zonneparken en grote installaties met zonnepanelen op bedrijfspanden met 21%. Hiermee komt het aantal zonne-installaties dat grootschalig groene stroom levert aan het net van Liander op 2.695, een groei van 464 stuks. Het vermogen van deze grote installaties groeide in 2021 met 56% tot 824 megawatt.

In gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet zijn grenzen heeft bereikt, kan het gebeuren dat ondernemers die nieuwe windparken of zonneparken of -daken ontwikkelen langer moeten wachten op transport van hun groene stroom totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid. Om tot die tijd het elektriciteitsnet zo efficiënt mogelijk te benutten en zoveel mogelijk groene stroom te transporteren zetten we waar mogelijk innovatieve en slimme oplossingen in, zoals het combineren van een wind- en zonnepark op 1 kabel, transport van groene stroom over de vluchtstrook van het elektriciteitsnet en het dimmen van zonneparken. 

Filevorming op het hoogspanningsnet van Tennet

In grote delen van Gelderland heeft het landelijke hoogspanningsnet van Tennet deze zomer de grens bereikt om regionaal geproduceerde groene stroom op te nemen. De hoogspanningsstations en -verbindingen in dit gebied zitten aan hun maximale grens van wat kan worden getransporteerd. Liander is voor het transport van regionaal opgewekte duurzame energie afhankelijk van Tennet. Alle regionaal geproduceerde wind- en zonnestroom die niet regionaal wordt verbruikt, wordt getransporteerd naar het bovenliggende net van Tennet die het naar gebieden transporteert met een grote elektriciteitsvraag, zoals de Randstad. Doordat het hoogspanningsnet zijn maximale capaciteit heeft bereikt is er ook bij Liander geen ruimte meer voor nieuwe aanvragen voor het transport van groene stroom van bijvoorbeeld wind- of zonneparken of grote zonnedaken. De door Tennet aangegeven knelpunten voor terugleveren hebben op dit moment geen gevolgen voor bestaande klanten en klanten die voor de aankondiging van Tennet bij Liander een aanvraag hebben gedaan. Het heeft wel gevolgen voor nieuwe initiatieven voor duurzame opwek van zowel bestaande als nieuwe klanten.

Uitbreiding elektriciteitsnet

Met name door de snelgroeiende vraag van zonneparken en -daken naar transportcapaciteit raakt het elektriciteitsnet op steeds meer plekken vol. Waar een zonnepark met een jaar operationeel kan zijn, kan de uitbreiding van een groot elektriciteitsverdeelstation dat de stroom verwerkt vijf tot acht jaar in beslag nemen, onder meer door lange vergunningstrajecten en procedures. Nederland is niet op deze ontwikkelingen ingericht. Om aan de vraag te kunnen voldoen breidt Liander het elektriciteitsnet op veel plaatsen fors uit.  

Meer inzicht in de ontwikkeling van zonnepanelen in Gelderland de afgelopen 10 jaar? Bekijk de grafiek op de website van Liander. 

Foto: Liander