Landbouw en grondgebruik

De landbouwsector staat voor de uitdaging om op meerdere fronten te verduurzamen. Ook de natuur staat onder druk. Binnen het GEA-programma Landbouw en Grondgebruik staat het klimaat centraal, maar we streven naar een integrale aanpak die deze opgave koppelt aan doelen als stikstofreductie, versterking van biodiversiteit, goed waterbeheer en een goede economische positie voor de boer. De Gelderse land- en tuinbouwsector draagt 5,4% bij aan de Gelderse CO₂-uitstoot. Daarnaast stoot de sector aanzienlijke hoeveelheden methaan en lachgas uit: bij elkaar zo’n 80% van de totale broeikasgas-emissie in de sector. Net als in het landelijke klimaatakkoord pakken we ook deze broeikasgassen aan. Landbouwgronden en natuur kunnen daarnaast een aanzienlijke positieve klimaatbijdrage leveren door het vastleggen van CO₂ in bodem, bos en vegetatie.

Het programma kent daarom drie sporen, die bijdragen aan het Gelderse doel van 55% CO₂-eq reductie in 2030 t.o.v 1990:

1. Vermindering van de CO₂-uitstoot in de land- en tuinbouwsector door verlaging van het energieverbruik en verhoging van het aandeel duurzame energiebronnen. Doel: in 2030 een CO₂-uitstoot van maximaal 0,37Mt. Dat betekent een reductie van 0,36 Mt ten opzichte van de voor 2016 berekende uitstoot.
2. (Integraal) terugdringen van dier-gerelateerde broeikasgasemissies op bedrijfsniveau. Voor een reductie van 55 % in 2030 is - op basis van globale berekeningen - een reductie nodig van 0,75 Mton CO2-eq ten opzichte van 2016.
3. Vastleggen van CO₂ in bodem en vegetatie. In het landelijke Klimaatakkoord is afgesproken per 2030 0,4 tot 0,6 Mt CO₂ meer dan nu vast te leggen in landbouwbodems (exclusief veenweidegronden) en 0,4 tot 0,8 Mt CO₂ in bomen, bos en natuur. Er is geen verdeling gemaakt over de provincies. Gebaseerd op de oppervlaktes landbouwgrond en bossen is een eerste inschatting van de opgave voor Gelderland 0,05 tot 0,075 Mt CO₂ in landbouwbodems en 0,1 tot 0,2 Mt CO₂ in bomen, bossen en natuur. Ons programma streeft naar een grotere vastlegging.

Dashboard

Wageningen Environmental Research heeft de uitstoot van broeikasgassen door de Gelderse land- en tuinbouw in beeld gebracht voor 2016. Vanaf deze nulmeting wordt de voortgang met de Gelderse klimaatdoelen bijgehouden met de GEA-monitor. Naar het huidige organische stofgehalte in verschillende Gelderse bodemtypen wordt aanvullend onderzoek verricht. Op basis van bestaande bosinventarisaties is door Stichting Probos in 2019 de hoeveelheid koolstof in Gelderse bossen bepaald.

Voor het programma Landbouw & Grondgebruik houden we, mede op basis van genoemde studies en een periodieke herhaling daarvan, met een aantal parameters de vorderingen bij: 

• Energiebesparing bij agrarische bedrijven
• Percentage (of m²) aan agrarische daken benut voor zonne-energie
• Besparing m³ gas in de glastuinbouw
• Aantal aangeplante bomen
• Aantal boeren dat meedoet aan projecten van GEA-partners rondom andere bodembewerking