Column Martijn Bongaerts

19 februari 2019 - 'Zonnepark? Stroomnet raakt 'vol'’, ‘Stroomnet vol in delen Gelderland’ en 'Gebrek aan stroomkabels belemmert omslag naar groene energie'. Dit zijn nog maar een paar van de koppen in de media in januari. Wat is er aan de hand met het stroomnet in Nederland?

De energietransitie is aan het versnellen. Zo is er de laatste jaren veel nieuwe zon- en windenergie in Nederland bijgekomen en staan er ook nog veel projecten in de steigers.  Dat is natuurlijk goed nieuws voor de verduurzaming van ons energiesysteem, maar vraagt wél extra capaciteit van onze elektriciteitsnetten. In Gelderland is Liander als netbeheerder verantwoordelijk voor de netten.

Grote zonneparken worden momenteel vooral gepland in buitengebieden. Deze dunbevolkte gebieden zijn aantrekkelijk voor ontwikkelaars, vanwege de ruimte en ook de lage grondprijzen. Echter omdat de energievraag in diezelfde regio’s laag is, ligt hier van oudsher geen ‘dik’ net.

De netbeheerder heeft als gereguleerde partij de taak om doelmatig en verantwoorde investeringen te doen, zeker omdat de kosten van de netten grotendeels verdeeld worden over alle klanten. Het net wordt dus verzwaard op het moment dat er extra vermogen wordt gevraagd. Voor het verzwaren/uitbreiden van het elektriciteitsnet gaan ontwerprondes, vergunning trajecten en inspraakprocedures vooraf. Kortom: het duurt jaren voordat de netbeheerder aan de slag kan.

Tot nu toe was deze zorgvuldige werkwijze van de netbeheerder nooit een probleem. De realisatie van bijv. windparken of bedrijventerreinen duurt ook jaren, dus een kabel was ondanks de lange doorlooptijden vrijwel altijd op tijd.

Als je ziet dat een zonnepark in een weiland vaak al binnen een jaar operationeel kan zijn, is de mismatch helder.

De vraag is hoe we lossen deze mismatch samen op? Bij de ontwikkeling en plaatsing van zonneparken is er geen centrale coördinatie, planning of spreidingsbeleid. Omdat de ontwikkelingen op het gebied van onder andere zonneparken zo snel zijn gegaan en de netbeheerder niet tijdig weet waar ze precies komen, is het lastig om de netten op tijd gereed te hebben voor de opwekkers.

Door de netbeheerder in een vroeg stadium te betrekken in de plannen, kan hiermee in de netplanning rekening gehouden worden. Daarnaast kan dan in samenwerking tussen overheid, projectontwikkelaars, omgeving, e.a. gezorgd worden voor de meest optimale inpassing van deze duurzame energie. Goed nieuws, juist in de provincie Gelderland weten alle betrokken partijen elkaar steeds beter en tijdig te vinden. Dit zal bijdragen aan een efficiënte overgang naar een duurzame energievoorziening.

Verdere vragen of opmerkingen kunnen bij de Tafel Energiesysteemintegratie gesteld worden, of bij de Liandervertegenwoordiging bij de verschillende andere Tafels en programma’s van het GEA.

Martijn Bongaerts, Alliander en voorzitter Tafel ESI