Maximale capaciteit op het elektriciteitsnet in delen van Ede, Veenendaal en Barneveld bereikt

17 maart 2022 - In een deel van regio Foodvalley is de maximale capaciteit bereikt voor het leveren van elektriciteit. De elektriciteitsstations Frankeneng en Wekerom voorzien de gemeenten Ede, Veenendaal-Oost en buitengebieden van de gemeente Barneveld (regio Foodvalley) en Apeldoorn (Cleantech regio) van elektriciteit. De belasting op deze stations is de afgelopen jaren sneller toegenomen dan verwacht. Netbeheerder Liander werkt hard aan het uitbreiden van het elektriciteitsnet en het ontwikkelen van oplossingen om meer capaciteit te creëren. Pas dan kan de netbeheerder grootverbruikers van elektriciteit - zoals metaalbewerkers, betonfabrieken, warmtebedrijven en doe-het-zelfzaken die zich hier willen vestigen of meer elektriciteit willen, in hun vraag voorzien.

Nederland heeft een van de betrouwbaarste elektriciteitsnetten van de wereld. Dit is echter niet ontworpen voor de snelle ontwikkelingen die nu plaatsvinden. De schaarste op het net is het gevolg van de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening. Deze ontwikkelingen zorgen voor een explosieve vraag naar elektriciteit waardoor het letterlijk knelt op het elektriciteitsnet. 

Sterk toegenomen vraag naar elektriciteit

Het knelpunt op onderstation Frankeneng raakt de gemeenten Ede en Veenendaal. Het knelpunt op regelstation Wekerom raakt de gemeente Ede en buitengebieden van de gemeente Barneveld (regio Foodvalley) en Apeldoorn (in de Cleantechregio). We zien dat het tempo van ontwikkelingen in deze gebieden sneller gaat dan de geplande netverzwaringen. Dit komt onder andere door de sterke groei in nieuwe aanvragen en uitbreidingen van bestaande klanten en de woningbouwplanning. Daardoor ontstaat capaciteitstekort op de elektriciteitsstations Frankeneng en Wekerom. Dit betekent dat er op dit moment geen nieuwe klanten kunnen worden aangesloten of dat klanten meer vermogen kunnen krijgen. Het bereiken van de maximale capaciteit heeft geen gevolgen voor consumenten en ondernemers die al een contract met Liander hebben, tenzij ondernemers die een grootverbruikaansluiting hebben het gecontracteerd vermogen willen verhogen. Ook heeft dit knelpunt geen betrekking op terugleveren van elektriciteit via (duurzame) opwek, zoals windmolens en zonnepanelen. 

Liander bekijkt altijd of er in de tussentijd slimme oplossingen in te zetten zijn. Of dit ook lukt, is zeer klant en regio afhankelijk. Voor deze stations onderzoekt Liander of congestiemanagement uitkomst kan bieden. Met congestiemanagement wordt de beperkte ruimte op het elektriciteitsnet verdeeld. Dit gebeurt op momenten dat de vraag naar elektriciteit hoger is dan wat het elektriciteitsnet aankan. Grootverbruikers kunnen dan tegen betaling tijdelijk minder elektriciteit verbruiken of terugleveren. Structurele oplossingen, zoals het uitbreiden van de capaciteit op elektriciteitsstation Frankeneng en het realiseren van een nieuw station Wekerom, worden naar verwachting medio 2025 gerealiseerd.  

(Artikel gaat verder onder de foto)

Het energienet van de toekomst 

Netbeheerders zijn volop bezig met de verbouwing van het elektriciteitsnet naar het net van de toekomst. Zij bouwen tienduizenden nieuwe transformatorhuisjes, honderden nieuwe transformatorstations en leggen tienduizenden kilometers extra kabel. Netbeheerders investeren tot 2030 zo’n 40 mld in het energienet, tot 2050 loopt dat op tot ruim 100 mld. Hierbij hebben zij te maken met langlopende procedures en vergunningstrajecten en een tekort aan technici.  

De komende jaren wordt het energienet dus flink uitgebreid. Dit is een enorme uitdaging omdat we te maken hebben met meerdere partijen en belangen. Daarnaast is de ruimte in ons land is schaars. Want tegelijkertijd bouwen we extra huizen en hebben we óók ruimte nodig voor landbouw en natuur. We moeten dus keuzes maken wat we waar en wanneer kunnen realiseren – niet al het werk kan tegelijkertijd uitgevoerd worden. Het is daarom belangrijk om kabels en elektriciteitsstations in samenhang mee te nemen met de ruimtelijke ontwikkeling van een gebied. Liander is constructief in gesprek met de gemeente over het aanpassen van bestaande transformatorstations en het realiseren van nieuwe stations. In totaal gaat het om vier stations in de gemeente Ede waar Liander aan de slag gaat. Het verkrijgen van de benodigde gronden en een soepel verloop van de ruimtelijke procedures zijn van belang voor een spoedig verloop van het realisatieproces.

Wethouder Jan Pieter van der Schans (gemeente Ede): ,,De capaciteitsproblemen raken onze economische ontwikkeling. Kavels waar we graag bedrijven de ruimte bieden, kunnen we nu niet uitgeven omdat er geen elektriciteit is. Bedrijven die meer stroom willen afnemen kunnen dat niet. Als gemeente spannen we ons maximaal in om de benodigde ruimtelijke processen zorgvuldig én snel te doorlopen. Een toekomstbestendig elektriciteitsnet is cruciaal voor Ede en de wijde omgeving en moet er zo snel mogelijk liggen.’’

Schaarste in Gelderland zal toenemen

Door de explosieve vraag naar elektriciteit en de snelle groei van duurzaam opgewekte energie, gaat het op steeds meer plekken in Gelderland, net als in de rest van Nederland, knellen op het elektriciteitsnet. Niet alleen elektriciteitsstations bereiken de maximale capaciteit, dat geldt ook voor kabels. Het zoeken naar oplossingen blijft een uitdaging constateerden verschillende partners van het GEA-netwerk onlangs in een uitzending over deze zogenoemde congestie op het elektriciteitsnetwerk. Hieronder is de uitzending terug te kijken.